Ամուսնություն և ընտանեկան հարաբերություններ

«Բարև սիրելի բժշկուհի: Ինձ թվում է, որ ամուսինս ինձ այլևս չի սիրում: Նախկինում մեր սեռական կյանքում ամեն ինչ նորմալ էր, լինում էր շաբաթ, որ ամեն օր զբաղվում էինք սիրով: Հիմա լինում է հազիվ ամիսը մեկ անգամ, այն էլ իմ կողմից գործադրած ճնշման և ջանքերի շնորհիվ: Ինձ մտահոգում է մեր հարաբերությունների ընթացքը, այն` որ մեր սեռական կյանքում հայտնվել է սառնություն: Ամուսինս պնդում է, որ սիրում է ինձ և չի պատկերացնում իր կյանքն առանց մեզ: Իսկ ես չեմ պատկերացնում սերն առանց սեռական կյանքի, չեմ կարողանում ելք գտնել այս իրավիճակից, խնդրում եմ օգնեք ինձ»:«Բարև Ձեզ բժշկուհի ջան: Շնորհակալ կլինեմ պատասխանի համար: Ես արդեն երեք տարի է ամուսնացած եմ և ինձ անհանգստացնում է իմ սեռական կյանքը, որը գնալով ավելի ու ավելի հազվակի է դառնում: Ամուսինս պատճառաբանում է, որ իր մոտ խնդիր չկա, պարզապես ցանկություն քիչ է զգում, ինչի պատճառով էլ հաճախ կոնֆլիկտներ ենք ունենում: Այս ամենը բացասական է անդրադարձել իմ նյարդային համակարգի վրա: Խնդրում եմ ինձ ասեք, սա խնդի՞ր է նրա կողմից, թե ուղղակի իր տեսակն է այդպիսին: Ես նրա հետ բազմիցս խոսել եմ, նա ասում է, որ հասկանում է ինձ և որոշ ժամանակ նորմալանում է ամեն ինչ, սակայն նորից, չգիտեմ ինչու, կանգնում ենք նույն խնդրի առաջ: Մենք ունենք մեկ տարեկան երեխա, խնդրում եմ ինձ խորհուրդ տվեք, ի՞նչ անել: Շնորհակալություն»:Վստահ եմ, որ իջած սեռական ցանկության գանգատը նեղ բժշկական մտածելակերպով, այսինքն` միայն ֆիզիոլոգիական տեսանկյունից նայելով, առաջին հերթին հուշում է այս տղամարդկանց մոտ առկա տեստոստերոնային անբավարարության մասին, որովհետև հայտնի փաստ է, որ սեռական ցանկության հորմոնը տեստոստերոնն է և դրա պակասը բերում է սեռական անտարբերության: Երկրորդը, որ …

Վստահության խնդիրը մարդկային փոխհարաբերությունների մեջ ամենակարևոր և հիմքային սյուներից է: Ոչ մի համագործակցություն չի կարող հաջողությամբ պսակվել, եթե գործընկերները չեն վստահում միմյանց, ընդ որում առանց վերապահումների: Վստահել ինչ-որ մեկին՝ նշանակում է հույս դնել և ապավինել նրան: Սա ունակություն է, որը բնորոշ է ուժեղ մարդկանց, քանի որ վստահությունը համարձակություն է, անորոշության վախի հաղթահարում:Ահա թե ինչպիսի բնույթով է վստահության խնդիրը բարձրաձայնվում կին-տղամարդ փոխհարաբերություններում: «Ինչպե՞ս նորից վստահեմ, երբ բռնացրել եմ, որ ամուսինս դավաճանում է ինձ»:Սկսենք նրանից, որ շատ կանանց հուզող այս հարցն ունի երկու կողմ, նախ՝ պետք է ընդունել, որ տեղի ունեցածը իրոք մեծ ցավ է պատճառել ու այդ տառապանքը պետք է գիտակցված ապրել: Ուղղակի տառապելն անթույլատրելի է, մարդը միշտ պետք է հասկանա իր տառապանքը և գիտակցաբար վերափոխի այն: Դրա համար կարևոր է, որ զույգը ստեղծի ներընտանեկան այնպիսի մթնոլորտ, որտեղ հնարավոր է առանց կաշկանդվելու արտահայտել ու ապրել այդ ցավը: Ոչ մի դեպքում չի կարելի խեղդել, ճնշել, արտամղել, անզգայանալ այդ ցավից: Կարևոր է, որ ամուսինը ընդունի, որ իր քայլը ցավ է պատճառել, բայց սա չի նշանակում թե նա պետք է մեղավոր զգա իրեն ու պատժվի, բնավ: Իր կատարած քայլի հետևանքների գիտակցումը թույլ է տալիս որակապես նոր ու ավելի ինտիմ հարաբերություններ կառուցել, ուրեմն՝ փոխանակ մեղքի զգացումով ծանրաբեռնվելու, ավելի կառուցողական է պատասխանատվություն ստանձնել նոր հարաբերությունների կառուցման համար, ինչի երաշխիքը կլինի նախորդ քայլի հետևանքերի շտկումը:

Հաճախ սեռական անհամատեղելիությունը հետևանք է զուգընկերների միջև հոգևոր կապի բացակայության։ Իսկ ի՞նչ ասել է՝ հոգևոր։ Այս բառն ամեն մարդ մի ձևով կարող է հասկանալ և հատկապես, դրա տակ շատ հաճախ հասկացվում է անձնավորության կրոնական դավանանքը և աստվածայինի մասին նրա պատկերացումները։ Սակայն հոգևորը կրոնական հավատալիքներից ու պատկերացումներից վեր, ավելի խորքային ու սերտ կապ է, երբ մարդու հանդեպ ունես մերձավորության զգացում, ընկալում ես նրան իբրև քո հարազատը՝ անկախ նրա պատկերացումներից ու հավատալիքներից, այդ թվում՝ կրոնական։ Հոգևոր կապն ավելին է, քան` միջանձնային կապը, ինչքան էլ վերջինս ամուր թվա։ Հոգևոր կապով իրար միացած երկու մարդ գտնվում են այնպիսի տարածաչափական համակարգում, որը չի ենթարկվում անձի հոգեբանության օրինաչափություններին, չի թաթախվում միջանձնային շահերի և առևտրի ջրերում։ Հոգևոր կապի մեջ գտնվող ամուսնական զույգերին բնորոշ են հետևյալ հատկանիշները`Հոգևոր կապ ստեղծել չի նշանակում զուգընկերոջդ դարձնել այնպիսին ինչպիսին դու ես, ստիպել, որ նա հավատա ինչին դու ես հավատում, սիրի այն, ինչ դու ես սիրում, այլ կերպ ասած՝ տարբերությունների վերացում։ Այսպես անելով՝ զույգերն ավելի են հեռանում իրարից, քանի որ դադարում են միմյանց ձգել կամ տեղի է ունենում նույնականացում, որը նշանակում է զուգընկերներից մեկի անհատականության լրիվ վերացում՝ մյուսի ինքնության կրկնօրինակումով, մինչդեռ հոգևոր կապով իրար միացած զույգերը ձգտում են մեկը մյուսի անհատականության կայացմանը։Պետք է ասել, որ առողջ հարաբերություններին բնորոշ են մտերմության աստիճանի տատանումները, երբ ինչ-որ շրջան զույգն ապրում է մերձեցման ավելի խորը աստիճան, ավելի ուժեղ սեքսուալ ձգողություն, ժամանակը համատեղ անցկացնելու ավելի արտահայտված պահանջ, որին հաջորդում է մեկուսացման և իրարից հեռու գտնվելու շրջանը՝ սեռական առտնին կյանքով։ Այս տատանումը շատ բնական է, քանի որ մարդիկ դինամիկ, այսինքն՝ կայացող էակներ են և գտնվում են աճման անընդհատ ընթացքի …

 Սեռական ցանկության մակարդակների անհամապատասխանությունը սեքսոլոգիական պրակտիկայում ոչ հազվադեպ հանդիպող խնդիրներից է: Բավական հաճախ այսպիսի գանգատով ներկայացող զույգերը նշում են, որ իրենք կորցրել են միմյանց նկատմամբ հոգևոր կապի զգացողությունը, որի տակ հասկանում են իրենց կրոնական պատկերացումները և այդ շրջանակներում ծագած անհամաձայնությունները:Այս դեպքի քննարկումը վերաբերում է մի զույգի, ովքեր իրենց խնդրի արմատները փորձում են գտնել քրիստոնեության ակունքներում։ Կինը գանգատվում է սեռական զզվանքից, բայց մերժել չի կարողանում, քանի որ իրեն քրիստոնյա է համարում, իսկ Սուրբ գրքում գրված է, թե կնոջ պարտականությունն է իր ամուսնուն չմերժելը, ու որ կինն իր մարմնի տերը չէ և իրարից հեռու պետք չէ մնալ։ Քրիստոնեական այս հրահանգները կնոջ համար օրենք են և նա չի կարող իրեն թույլ տալ մերժել իր ամուսնուն, չնայած այն հանգամանքին, որ դադարել է սեռական գրգռում ապրել, օրգազմը բացակայում է և ոչինչ չի զգում սեռական մերձեցումից, նույնիսկ վերջին ժամանակներում սեռական զզվանք է ապրում։Պետք է նշեմ, որ կնոջ այս մեջբերումները կատարվել են Նոր Կտակարանից, բայց մեջբերված հատվածը կիսատ է ու իր ամբողջությունից կտրված։ Ամբողջացնենք Պողոս Առաքյալի խոսքը. «Ամուսինը թող իր պարտականությունը կատարի կնոջ հանդեպ. նմանապես՝ կինը տղամարդու հանդեպ։ Կինն իր մարմնի տերը չէ, այլ՝ ամուսինը. նմանապես՝ ամուսինն իր մարմնի տերը չէ, այլ՝ կինը։ Իրարից հեռու մի՛ մնացեք, այլ միայն՝ փոխադարձ համաձայնությամբ և կարճ ժամանակով, աղօթքի նվիրվելու նպատակով, ապա վերադարձեք իրար» (1 Կորնթ 7։3-5)։ Ինչպես տեսնում էք, ուսուցանվում է կատարյալ ՓՈԽԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆ։ Կնոջ իրավունքները ֆեմինիստները չեն ձեռքբերել 20րդ դարում, այլ Քրիստոնեությունը 2000 տարի առաջ։ Բավական է, որ ամուսիններն ԻՐՈՔ ապրեն այդ Քրիստոնեությունը, փոխադարձաբար, այլ ո՛չ թե միակողմանի։

Մի հարուստ վաճառական էր ապրում, շատ հարգված ու անունով մեկը։ Նա ուներ գեղեցկուհի մի կին, ում հմայքը անտարբեր չէր թողնի որևէ մեկին։ Վաճառականը սիրում էր կնոջն իր բոլոր գանձերից առավել ու չէր պատկերացնում կյանքն առանց նրա։Գալիս է մի օր, երբ վաճառականը մեկնում է հերթական շրջագայության՝ առևտուր անելու: Եվ ինչպես միշտ, տան հսկողությունը նա թողնում է հավատարիմ ծառայի ուշադրությանը, ում գիտեր դեռևս մանկությունից և վստահում էր անվերապահորեն։Անցնում է մի որոշ ժամանակ, և վաճառականը վերադառնում է տուն։ Նա հարցնում է ծառային՝ ինչպես են ընթացել օրերն իր բացակայության ժամանակ, ծառան պատասխանում է՝-Ո՛վ Տեր, կինդ բացակայությանդ օրերին այլ տղամարդու է հանդիպել, ով հիմա թաքնված է ձեղնահարկի հնամաշ սնդուկում։Կատաղությունից կուրացած վաճառականը՝ խելքը թռցրած՝ պահանջում է կնոջից իրեն տալ սնդուկի բանալին։ Կինը պայման է դնում՝ բանալին կտամ, եթե գործից հեռացնես հավատարիմ ծառայիդ։Վաճառականը ազատ է արձակում ծառային։Կինը տալիս է բանալին։Վաճառականը բանալին ձեռքին վազում է դեպի ձեղնահարկ, հետո կանգ է առնում մի պահ, մտածում․ ապա հրամայում իր մյուս ծառաներին, որ վերցնեն այն սնդուկը և խորը թաղեն այգում ծառի տակ։Ծառաները կատարում են հրամանը․․․Այդ օրվանից այս պատմությունը մոռացվեց ու այդ մասին որևէ մեկը որևէ բառ այլևս չխոսեց։Հին հնդկական առակ

Սեռական բռնության ենթարկված կանանց հիմնական մասը լռում են իրենց հետ տեղի ունեցածի մասին և կրում այդ փորձի ամոթալի հիշողությունը իրենց կյանքի ողջ ընթացքում։ Բազմաթիվ սեռական խնդիրներ իրենց ակունքում ունեն մանկության կամ վաղ պատանեկության տարիներին տեղ գտած սեռական տրավմատիկ փորձառություններ։Խնդիրն այստեղ այն է, որ այդ կանայք ամաչելու ոչ մի լուրջ հիմքեր չունեն, քանի որ սեռական բռնության զոհ դառնալը իրենց մեղքով չի եղել։Աշխատելով սեռական տրավմաներ տարած բազում կանանց հետ՝ ինչ-որ մի պահ սկսեցի նկատել ու հետագայում նաև համոզվեցի, որ բռնություն տարած կանայք մի շատ առանձնահատուկ հատկություն ունեն։ Նրանք հենց ամենասկզբից հավատում են տղամարդու՝ մարդ լինելուն։ Այդպիսի կանայք նախ և առաջ տղամարդու մեջ տեսնում են մարդկային էություն, արժանապատվություն ունեցող էակի, ով չի կարող բռնություն գործադրել երեխայի հանդեպ։ Ու հենց այս վերաբերմունքն է, որ աղջիկներին դարձնում է սեռական բռնության զոհ, քանի որ բռնարարը չարաշահում է  աղջնակի հավատը և բռնարարի անձի հանդեպ վստահությունը: Այն աղջիկները, ովքեր ի սկզբանե թերահավատ են տղամարդու նկատմամբ, սեռական բռնության զոհ ավելի քիչ են դառնում, որն այս աղջիկներին առավել իմաստուն չի դարձնում նախորդ խմբի համեմատ, մի գուցե նաև՝ ճիշտ հակառակը։