Մեջբերում եմ մի հատված բժշկական գործունեությանս ընթացքում տեղի ունեցած մի զրույցից (կա զրուցակցի նախնական համաձայնությունը, դետալները փոփոխված են).«...Կան շատ բաներ, որոնք ուզում եմ իմանաք իմ մասին, ես պատասխան չեմ ակնկալում, ուղղակի ուզում եմ ասել ինչ եմ զգում: Զգում եմ, որ իմ մեջ ապրում է մի հրեշ ու ես չեմ կարողանում նրան սաստեմ, իրականում չեմ էլ փորձում... Ինձ թվում է դուք էլ եք հանձինս ինձ տեսնում մի փոքրիկ ու թույլ երեխայի, դա այդպես էլ կա, բայց կա նաև էն մութ կողմը, որից ես ամաչում եմ, բայց ինքը կա... Ես էնքան վատն եմ, վատը շատ պրիմիտիվ բառ է, ես կասեմ տականք ու ստոր եմ, որ ես շփվում են էն մարդկանց հետ, ես հաց եմ ուտում էն մարդկանց տանը, որոնց, որ իմ իմ մտքում բազմիցս վատ խոսքեր եմ ասել… ու ես արդեն չգիտեմ էլ՝ արդյո՞ք ինձ վատ եմ զգում այդ կեղտոտ խոսքերի համար, թե ոչ այդքան, քանզի այդ ամենը դարձել է շատ սովորական ինձ համար: Եղել են պահեր, որ իմ զզվանքը մամայիս հանդեպ էնքան ուժեղ է եղել, որ ես զզվել եմ էն մտքից, որ ես իր ներսում եմ սաղմնավորվել... Այս տողերը գրում եմ շատ հանգիստ, քանզի հիմա չեմ զգում այն, ինչ գրում եմ, ուղղակի շարադրում եմ երբևէ զգացածս ինչ-որ բաներ...»:Իհարկե մինչև վերջ անկեղծ լինելու դեպքում մարդն իր մեջ այնպիսի որակներ ու կողմեր կարող է տեսնել, որոնք ընդունելը ծայրաստիճան շփոթեցնող է և անգամ կարող է խելագարության հանգեցնել: Այս առումով կցանկանայի մեջբերում անել Կարլ Յունգի՝ մարդու հոգեբանության ոլորտում խորքային ուսումնասիրություններ կատարած այս հեղինակի «Անգիտակցականի հոգեբանությունը» աշխատությունից.«Համակվում ես վախով, երբ մտածում ես, որ մարդն ունի նաև …
Այլ
20 июня, 2018
Բազում անհատների և զույգերի հետ աշխատելով՝ շատ հաճախ եմ հանդիպել մի այսպիսի նկարագրության. «կարծես թե վանդակում լինեմ և չգիտեմ ինչպես ազատվել»։ Վանդակից դուրս պրծնելու այս ձգտումը, լինի կին, թե տղամարդ, շատ բնորոշ է մարդուն և հավանաբար ծանոթ է շատերին: Ամեն անգամ, երբ մարդը հուսահատորեն փորձում է ազատվել վիրավորանքից, խռովքից, տրավմաներից, անվստահությունից, հուզական ռեակտիվությունից, կախվածությունից, սպասումներից, կպչուն մտքերից, դեպրեսիայից, ցանկություններից, կրքերից, մոլուցքներից, մրցակցությունից, ինքնաքննադատությունից և հատկապես՝ վախերից, գործ ունենք ազատության տենչանքի հետ։ Բոլոր ժամանակներում, բոլոր տեսակի քաղաքակրթություններում ազատության ապրումը եղել ու մնում է մարդու ամենահիմնարար պահանջմունքներից մեկը՝ անկախ սեռային և ազգային պատկանելությունից, տարիքից, մասնագիտությունից, կրոնական դավանանքից, սոցիալական դիրքից, քաղաքական դիրքորոշումից, ամուսնական կարգավիճակից: Առանց ազատության չկա երջանկություն, միայն ազատ մարդը կարող է լիակատար ինքնիրագործվել ու իրեն բավարարված զգալ այս կյանքում: Սերը և ներդաշնակությունը անհնարին են առանց ազատության, ստրուկը չի կարող սիրել, սիրել կարող է միայն ազատ մարդը:Սակայն ի՞նչ է ազատությունը հարցին շատերը պատասխանում են՝ ազատ լինել նշանակում է՝ «ինչ կուզեմ, կանեմ», այսինքն՝ մի վիճակ, որը չի սահմանափակում իրականացնելու անձի ցանկությունները: Չենք կարող չընդունել, որ սա իրականում ոչ թե ազատություն, այլ ամենաթողություն է, քանի որ, եթե ամեն մեկն աներ իր ուզածը, ապա մի մեծ քաոս կտիրեր այս աշխարհում: Ամեն մարդ իր գաղափարն ունի, թե ինչ կարելի է ուզել այս կյանքում և եթե ինչ-որ մեկի ուզածը որոշ մարդկանց համար օգտակար է, ապա մյուսներին այն կարող է ի սպառ կործանել: Իհարկե, սրտի խորքում յուրաքանչյուր ոք գիտի, որ գործելու ազատություն նշանակում է անել այն, ինչն օգտակար կլինի բոլորին ու չի վնասի ոչ ոքի, այսինքն՝ ճշմարիտ և բարոյական է թե առանձին անհատի, թե ողջ համայնքի համար: Սակայն …
5 июня, 2018
Կանանց դերի կարևորությունը ընտանիքում և հասարակության մեջ պայմանավորված է մայրական բնազդին բնորոշ այն հոգատարությամբ ու ջերմությամբ, առանց որի հնարավոր չէ նոր կյանքի պահպանումը: Սակայն չպետք է մոռանալ, որ «կինը մայր է» պատկերացումը ամուսնական հարաբերություններում շատ հաճախ բերում է լարված կոնֆլիկտային իրավիճակների, քանի որ այդ պատկերացմամբ միաժամանակ ծնվում է և հակառակ պնդումը՝ «մայրն էլ կին է», ու ահա դուալիզմի այս թակարդի պատճառով, որում հայտնվում են թե՛ տղամարդիկ, թե՛ կանայք, շատ դժվարին է դառնում այդ թակարդում հայտնված մարդու ամբողջացման գործընթացը:Իմ նախորդ գրառումներից մեկում նշել եմ, որ հարաբերություններում օգնության ձեռք մեկնողը նախ և առաջ պետք է իրեն օգնած լինի, որպեսզի սիրո այն լույսը, որն ի վիճակի է փակուղուց դուրս բերել և ազատագրել լաբիրինթում հայտնվածին, բնական լինի, այլ ոչ թե արհեստական: Կանանց կողմից անաչառ օգնության ձեռք մեկնելն այնքան էլ հեշտ չէ, քանի որ մայրության և մայրական սիրո ոչ պակաս հզոր լույսը խամրեցնում և կասեցնում է ինքնության կենարար լույսի թափանցումը:Սա ունի նաև իր անատոմիա-ֆիզիոլոգիական հիմքը՝ կանանց կոնքի և սեռական օրգանների անատոմիայում գերիշխում են ընդունող կառուցվածքային առանձնահատկությունները, այլ ոչ թե անջատմանը-դուրս բերմանը նպաստող միավորները: Տարանջատման դժվարության պատճառով կանայք՝ անզոր գտնվելով սեռից վեր կանգնել, իրենց դրսևորած բարութան մեջ հաճախ առաջնորդվում են մայրական բնազդի թելադրանքով, որը մի կողմից մայրական սիրո և հոգատարության անգնահատելի գանձ է, մյուս կողմից սակայն՝ կրում է զգուշորեն թաքցրած կանացի սեռի ստվերային կողմը՝ տղամարդուն գերութան մեջ առնելու և սեփական հաճույքներին ու կարիքներին ծառայեցնելու միտումը:Ես բնավ չեմ ասում, թե մայրական բնազդը կեղծ բարություն է, այլ միայն փաստում եմ, որ մայրությունը իգական սեռի միայն մի կողմն է, ու մյուս կողմում առկա է նույնքան հզոր հակառակ բևեռը, որից …
27 мая, 2018
Վահան մը լոյսՎահան մ'աննիւթ — զուտ գաղափար — բորբ հաւատքՀպարտ փռներ եմ կուրծքիսԼուտանքներուն դէմ մոլեգնած աշխարհինԴարանակալ խժգուժութեան դէմ անզուսպՄինչ մայթերէն — իբր թէՀանդարտօրէն կը քալեմԵրազատես սուրբի նման անտարբեր —Իսկութեան մէջ ես կուրծք կու տամ հազարումէկ հարուածիհազարումէկ թշնամանքի ու դաւի —Երբ հանդիպիք դուք ինծի— Թշնամի թէ բարեկամ —Մէկուն վրայ այս քաղաքին փոշեպաճոյճ մայթերէն —Մի կարծիք թէ մինակ եմանապաւէն — անօգնական — կամ անէն —Դուք որ — օտար— չէք նշմարեր հարկաւ վահանն իմ զօրեղ —Վահան մը լոյսՎահան մ'աննիւթ — զուտ գաղափար — բորբ հաւատքՉոր հպարտԿուրծքիս վրայ դրօշի պէս կը բռնեմԶԱՀՐԱԴ
26 мая, 2018
Կրծքի չափերի հետ կապված անհանգստությունը տարածված է շատ երիտասարդ աղջիկների մոտ: Այս անհանգստության առաջացման հիմքում, թերևս, ամենամեծ դերը խաղում է զանգվածային լրատվամիջոցների կողմից սեքսուալ համարվող կնոջ աղավաղված պատկերի ստեղծումը: Ֆիլմերի, անգամ մուլտֆիլմերի հերոսուհիներն այսօր պատկերվում են բարձրահասակ, մեծ կրծքագեղձերով, կլորիկ հետույքով, սլացիկ ոտքերով, լցրած շուրթերով, երկար թարթիչներով: Ամսագրերում, գովազդային վահանակներում պատկերված կանանց, աստղային համարվող դերասանուհիների և երգչուհիների արտաքինն այսօր թելադրված և ձևավորված է մեկ սկզբունքով՝ համապատասխանել էրոտիկ-սեքսուալ համարվող կնոջ կերպարին: Թե ո՞ւմ կողմից է այդ կերպարը սեքսուալ համարվում և ովքե՞ր են այդ կերպարի մասսայականացման հեղինակները՝ հարցի մյուս կողմն է: Թողնելով այդ քննարկումը մեկ այլ առիթի, այս գրառմամբ ձեր ուշադրությանն եմ արժանացնում մեծ կրծքագեղձերի ու դրանց ֆետիշացմանը վերաբերող մի քանի խնդիրներ:Սկսենք նրանից, որ կրծքագեղձերի զարգացումը սկսվում է սեռահասունացման շրջանում ձվարանների կողմից արտադրվող էստրոգենային հորմոնների ազդեցությամբ: Կրծքագեղձը կազմված է երկու տեսակի հյուսվածքից՝ գեղձային և շարակցական: Երկու տիպի հյուսվածքներն էլ էստրոգեն կախյալ են: Գեղձային հյուսվածքի ձևավորումը ընթանում և իր ավարտին է հասնում սեռահասունացման տարիներին: Մարդը միակ կենսաբանական տեսակն է ում կրծքագեղձերի հասունացումն ավարտվում է սեռահասունացման շրջանում, այլ ոչ թե առաջին հղիության ժամանակ, ինչպես այլ կաթնասունների մոտ է: Կրծքագեղձերի չափսը և տեսքը, որը հիմնականում կախված է գեղձային բլթակների քանակից և դասավորությունից, գենետիկորեն պայմանավորված է ու կապ ունի սննդակարգի հետ: Կրծքագեղձերի չափսի որոշ մեծացում բնականոն կարող է տեղի ունենալ սեռահասունացումից հետո ճարպային հյուսվածքի հաշվին, որը լցնում է միջբլթակային տարածքները:Մեծ կրծքագեղձեր ունենալու կպչուն փափագը հետապնդում է հատկապես երիտասարդ աղջիկներին, ովքեր դեռ ինքնահաստատման մեջ են: Նրանք զոհ են դառնում տղամարդկանց աշխարհում ստեղծված կանացի սեքսուալ-էրոտիկ կերպարի ճնշող թելադրանքին: Այս միտումն, այնուամենայնիվ, զերծ չէ նաև գիտական հիմքից (թեև պարզ …
8 мая, 2018
Իզուր չէ, որ հասարակական պարսավանքի ենթարկելու ամենադաժան ձևը պարսավանքի սուբյեկտին ամոթանք տալն է։ Ամոթը, ինչպես նաև հզոր ուժգնության այլ հույզեր՝ ցասումը, սարսափը, ատելությունը, կորստի վիշտը, պատճառում են այն աստիճան ճնշող ու անտանելի զգացումներ, որ մենք չդիմանալով այդ տհաճ ապրումի ուժգնությանը, շատ հաճախ, հրաժարվում ենք զգալ այդ հույզերը կամ ոչ բավարար ենք դրանք ապրում՝ ճնշման գործադրմամբ դրանց հեռացնելով մեր գիտակցության տեսադաշտից։ Մինչդեռ այս հույզերի մերժումը կամ ոչ բավարար ապրումը կարող է քրոնիկական հոգնածության և մարդկանց հետ շփումներում ցրվածության, մոռացկոտության, ուժասպառության հանգեցնել, դառնալ գլխացավերի, մկանային և հոդային ցավերի պատճառ։ Ինչպե՞ս ուրեմն արժանապատվորեն կրել այս հույզերը ու հաղթահարել դրանք։Ամոթն, ինչպես գիտեք, սերտորեն կապված է սեռականի հետ, որովհետև սեռական դրսևորումներում մարդիկ մերկ են։ Մերկությունն անտանելի է բոլոր ինքնագիտակից մարդկանց համար։ Եդեմի պարտեզում ճաշակելով արգելված պտուղը՝ առաջին մարդն ինքնագիտակցության եկավ ու նկատեց իր մերկությունը, որը մինչ այդ չէր տեսնում։ Նա ծածկեց իր սեռական օրգաններն ամոթից։ Նա չդիմացավ իր մարմնի պառակտմանը, կիսատությանը ու դա նրան անտանելի թվաց այն աստիճան, որ նա ծածկեց իր խայտառակությունը։ Հասարակության առաջ բռնի ուժով մերկացնելը բոլոր ժամանակներում եղել է ստորացնելու ամենանվաստացուցիչ ձևը։ Ամոթի անհաղթահարելի զգացումն այդ պահին երկրի երեսից չքվելու, գետնի տակ մտնելու պահանջ է առաջացնում։ Հասկանալի է դառնում, թե ինչու այդքան շատ են մեզ շրջապատող անամոթ մարդիկ, մարդիկ, ովքեր ոչ թե ամոթ չունեն, այլ մերժում են իրենց ամոթը։
2 мая, 2018
Պետք է խոստովանեմ, որ այս գրառման պատճառը եղել է պատգամավոր, տիկին Մարգարիտ Եսայանի կողմից 2009-ին գրված «Սեքս» պատմվածքը։ Այն նվիրված է մարդկության ամենագլոբալ երկու ֆենոմեններին` սեքսին և քրտինքին: Պատմվածքը գրված է շատ անմիջականորեն, անկեղծորեն ու համարձակ և նույնիսկ գլուխգործոց կարելի է համարել։Հայտնի է հոտի ծայրահեղ կարևոր նշանակությունը մարդու սեռականության դրսևորումներում։ Ինչպես ապացուցում են գիտական փաստերը, հենց հոտերի միջոցով է բնության մեջ արական առանձնյակը գտնում իգական առանձնյակին, որն իր բեղմնավորման շրջանում արձակում է սեռական բնազդն ակտիվացնող հատուկ բուրմունքով հեղուկներ։ Այս հոտերը հայտնի են ֆերոմոններ անվան տակ, իսկ ֆերոմոնների ընկալման օրգանը, որը տեղակայված է քթի միջնապատում՝ անմիջականորեն կապված է գլխուղեղի այն հատվածի հետ, որը պատասխանատու է սեռական վարքի կառավարման համար։Տղամարդու քրտնքի հոտը բազմիցս մատնանշվում է կանանց կողմից իբրև իրենց սեքսուալության վրա դրամատիկ ազդեցություն թողնող գործոն։ Զզվանքի զգացումը տղամարդու քրտնահոտից դառնում է շատ կանանց սեքսուալ արձագանքման ռեակցիայի արգելակման պատճառ։ Մյուս կողմից՝ տղամարդու քրտնահոտը կարող է դառնալ այդ տղամարդուն կամ կնոջը բնազդային ամուր կապով միավորման ամուր գրավական։ Սրանք անհերքելի փաստեր են։
21 января, 2018
Ջուրը- ինքն ալ - զարմացաւ թէ ինչպէսվեր չթափեցաւ ելաւ պատէն վէրՋուր մըն էր բոլոր միւս ջուրերուն պես-ջուր որ սորված էր անձրեւի շիթէնթէ իր դերը վար իյնալ է միայնԵւ եթե չիյնայ հողը կը վշտանայքէն կ'ընէ ու ծառ ծաղիկ չի բանար -Այդ ջուրը ինչպէս ելավ պատէն վէր -Արդեօք պատճառը ա՞յն էր որ գիշերանցսիրաբանած էր լիալուսնին հետԲԱՐՈՅԱԿԱՆ- Հիմա ձեզմէ շատեր պիտի խորհին թէայդ ջուրն իրենք են -- շատերն թէ իրենք լիալուսինն են -- իսկ պատը ան միշտ միեւնոյն պատն էԶԱՀՐԱԴ
24 сентября, 2017
Ժամանակով լինում ա մի թագավոր։ Սրան ունենում ա մինուճար մի աղջիկ։ Էս աղջիկը շատ սիրուն ա լինում։ Շատ խելոք ու շատ նամուսով, բայց միշտ փախչելիս ա լինում աշխարհքի վայելքից։—Միտք չունեմ,— ասում ա, — աշխարհ մտնելու։ Իմ սիրտը երկնային աստծուն եմ տվել։Թագավորի տեղը շատ նեղում են.—Աղջկանդ մարդու տուր, որ մահիցդ հետո աշխարհքը անտեր չմնա։Թագավորի աղջիկն ասում ա.—Այ հեր, դե որ էդպես զոռում են, ես էսպես պայման եմ դնում. Ես կուզեմ էն տղին, որ կհամաձայնվի տարին մենակ մի անգամ իմ անկողինը գալ։Էս բանը հայտնում են աշխարհի բոլոր կողմերին, ամա բոլոր թագաժառանգներն ու իշխանները հրաժարվում են էդ չլսված պայմանից։ Ոչ ոք չի ուզում էդ աղջկան առնել։Գալիս ա մի նախրչու տղա, ասում ա.—Ես կուզեմ։ Թե որ թագավորի աղջիկը էդքան համբերող ու նամուսով կլինի՝ ես էլ կլինեմ։ Ես էդ պայմանին համաձայն եմ, ախպեր, ես դրան կուզեմ։Թագավորի աղջիկը էս տղի խոսք ու զրույցից հասկանում ա, որ սա համ շատ խելոք ա, համ էլ շատ դիմացկուն ու համբերող։ Բերում են սրանց պսակում։ Թագի տակին երդվում են՝ տարին մենակ մի անգամ իրար հետ անկողին մտնեն.—ով որ մեզանից,—ասում են,—էս պայմանը քանդի, աստված էն րոպեին նրա մեջքը կոտրի։—Ասում են ու իրանց խոսքին հաստատ մնում։
26 марта, 2017
Սեռային պատկանելիության կենսաբանական նշանակության իմացությունը, ասել է թե՝ ինչ է նշանակում լինել արական կամ իգական սեռի առանձնյակ, մեզ՝ բժիշկ-սեքսոլոգներին, մտածելու լուրջ տեղիք է տալիս, հատկապես մեր օրերում, երբ մարդը դիտարկվում է որպես էվոլյուցիայի ընթացքում կապիկից առաջացած կենսաբանական տեսակ։ Սեռերի կենսաբանական նշանակությանը կփորձեմ անդրադառնալ էվոլյուցիոն կենսաբանների դիտարկման տեսանկյունից, քանի որ յուրաքանչյուր կենսաբանական հատկանիշի ժառանգական փոխանցում և ամրապնդում ըստ այս մտածողների՝ հնարավոր է դառնում միայն գոյապահպանությանը սպառնացող բոլոր փորձությունների հաղթահարման պարագայում։Սեռերն կենսաբանական-էվոլյուցիոն նշանակության մասին ամենատարածված և ընդունելի տեսությունն այսօր Գյոդակյանի կողմից մշակված տեսությունն է, որը արական և իգական սեռային պատկանելիության խորքային նշանակությանը մոտենում է այդ սեռերի վերարտադրողական գործառույթից ելնելով։ Ըստ այս տեսության՝ որպես սկզբնակետ հիմք է վերցվում այն, որ արական սեռային էակն ունի բեղմնավորման բարձր ցուցանիշ, քանի որ նրա սերմնաբջիջներն արտադրվում են անընդհատ կերպով, առանց դադարի, օրական 1մլն քանակությամբ սերմնահեղուկում հասնելով միլիոնավոր, անգամ միլիարդավոր սերմնաբջիջների։ Համարվում է, որ արական էակի «գործն» է լայնորեն (առատաձեռնորեն) տարածել իր սերմը ու բեղմնավորել առավելագույն թվով իգական էակների, այսինքն՝ բազմանալ ու գրավել հնարավորինս ընդարձակ տարածքներ: Դրա համար է, որ նրա սեռականությունն օժտված է հեշտ գրգռողականությամբ և ոչ բծախնդիր ընտրողականությամբ, ինչը դրսևորվում է դեպի նորությունը և բազմազանությունը հակվածությամբ, որի շնորհիվ հնարավոր է դառնում բեղմնավորել մեծաքանակ առանձնյակների և բացառել մյուս մրցակիցներին ասպարեզից: Արական էակը բնազդաբար ակտիվանում է (հուզական ռեակցիաների միջնորդությամբ)՝ ի պատասխան իգական էակից եկող բեղմնավորման հնարավորությունն ազդարարող սեռային նշանների (հոտեր, տեսողական գրգիռներ, առինքնող դիրք, վարքային ակտիվություններ)։ Սա ծրագիր է, որը խնայում է արական էակի ժամանակը, ուժերը և սերմնաբջիջները, որոնք հակառակ դեպքում կվատնվեին ոչ պտղաբեր իգական էակին ուշադրություն տալով:
- 1
- 2