Սեռական թուլության գանգատ ներկայացնող տղամարդկանց հաճախ նշանակվում է արյան քննություն՝ տեստոստերոնի քանակությունը որոշելու նպատակով: Նրանք ովքեր չգիտեն ինչ է տեստոստերոնը (Տ), նշեմ՝ դա կենսաբանորեն ակտիվ քիմիական մոլեկուլ է, որն արտադրվում է տղամարդու ամոձիներում և պատասխանատու է տղամարդու սեռական և վերարտադրողական ֆունկցիայի համար: Տեստոստերոնը ուղղակի և անուղղակի ձևերով պայմանավորում է առնանդամի սեռական գրգռումը՝ էրեկցիայի առաջացումը, սերմնաժայթքման գործընթացը, սերմնարտադությունը: Սակայն առավել քան էրեկցիան, տեստոստերոնը սերտ կապի մեջ է գտնվում մարդու իմացական գործունեության և տրամադրության կարգավորման մեխանիզմների հետ, պայմանավորում է սեքսուալ բովանդակությամբ մտքերի մշակումն ու ու սեռավարքային մոտիվացիաների առաջացումը:Ամեն օր տղամարդու ամորձիները արտադրում են 5-10 մգ տեստոստերոն, ևս 25 մգ պահեստավորված է ամորձիներում: Որպեսզի տեստոստերոնը կարողանա դրսևորել իր կենսաբանական ակտիվությունը, նա պետք է բավարար քանակությամբ հասնի թիրախ օրգաններ՝ գլխուղեղ և առնանդամ: Տեստոստերոնի միայն 2%-ն է ազատ շրջանառում արյան հունում, պատկերավոր ասած՝ ոտքով տեղ հասնում թիրախ օրգաններ, 40%-ի տեղափոխման խնդիրը լուծվում է հատուկ տրանսպորտային միջոցի օգնությամբ, որի անունն է ալբումին: Տեստոստերոնը ազատ կապվում է ալբումինի հետ և հասնելով իր ազդեցության վայր՝ արձակվում է ալբումինից ու ներս թափանցում թիրախ բջիջ: Արյան հունի մեջ հայտնված տեստոստերոնի մնացած 58%-ը կապնված է մեկ այլ տրանսպորտային միջոցի հետ, որի կրճատ անունը դնենք Գլոբուլին (Սեռական հորմոնը կապող գլոբուլին): Գլոբուլինի հետ Տ-ի կապն այնքան ամուր է ստացվում, որ տեստոստերոնի ազատ արձակումն անհնար է դառնում, այսինքն՝ Գլոբուլինը չեզոքացնում է իր հետ կապնված տեստոստերոնի ակտիվությունը:

Առաջին սեռական հարաբերության անհաջող փորձը շատերի սեռական կյանքում տեղ գտած իրողություն է: Անհաջող փորձից հետո շատ տղաներ այլևս ի վիճակի չեն լինում լիարժեք սեռական գրգռման հասնել: Տագնապի զգացումը, որը նրանց անբաժան ուղեկիցն է կանանց հետ փոխհարաբերություններ կառուցելիս, այն աստիճանի ուժգնության կարող է հասնել, որ նրանք ի սպառ հրաժարվեն սեռական կյանքից, դառնան ներամփոփ, տրվեն վիրտուալ իրականության մեջ սեռային ինքնահաստատման փորձերին և այլ անհարմարողական վարք դրսևորեն: Սեռական թուլության այս խնդիրը կապված է սեռական ակտն իրականացնելու տագնապի հետ և սեքսոլոգիական պրակտիկայում հայտնի է «անհաջողության սպասման տագնապ» անունով:Տագնապային խանգարումների վերաբերյալ ժամանակակից հոգեբուժության դիրքորոշումն այն է, որ այս խմբի խանգարումների հիմքում ընկած է գլխուղեղի նյարդային բջիջներում միջնորդանյութերի փոխանակման խանգարումը: Նշվում է, որ նյարդային որոշ մեդիատորներ ավելի ազդեցիկ են դառնում, քան մյուսները՝ ավելի շատ արտադրման կամ ապաարգելակող մեխանիզմներից ազատագրման հետևանքով: Արդյուքնում՝ այդ նյութերի ավելացած կամ պակասած ակտիվությունը բերում է տագնապի զգացողության կամ դեպրեսիայի առաջացման:Այլ ուսումնասիրողներ, սակայն, նշում են, որ իրականությունը ճիշտ հակառակն է և ժամանակակից գիտնականները խառնել են պատճառը՝ հետևանքի հետ: Իրականում, սկզբում հայտնվում է տագնապի կամ ընկճվածության զգացողությունը, ապա նոր՝ գլխուղեղում փոփոխվում է քիմիական հավասարակշռությունը, որն արտացոլում է այդ հոգեվիճակների հայտնման փաստը: Ինչպես փափուկ հողի վրա վազող գիշատիչը թողնում է իր հետքերը, այդպես էլ ցանկացած հոգեվիճակ՝ տեղ գտնելով մեր ներաշխարհում, թողնում է իր նեյրոբիոքիմիական հետքը: Հողի վրա թողած հետքի ուսումնասիրմամբ կարելի է կռահել, թե ինչ կենդանի է անցել քիչ առաջ, ուրեմն գլխուղեղի քիմիական նյութերի ուսումնասիրությունը պետք է հիմնվի այս ելակետային հայեցակարգի վրա:

Հարգելի բժիշկ, ժամանակ առ աժամանակ հարաբերության կեսից առնանդամս թուլանում է և չեմ կարողանում ակտն ավարտին հասցնել: Կինս իհարկե չի դժգոհում, սակայն ես ինձ շատ վատ եմ զգում, շատ անհանգիստ եմ, կարող է ինչ-որ լուրջ հիվանդություն ունեմ, որի մասին տեղյակ չեմ: 41 տարեկան եմ, առողջական այլ գանգատ չունեմ:Հարգելի բժիշկ, ներհրման պահին առնանդամիս պնդությունն անցնում է և չեմ կարող կնոջս բավարարել, գնացել եմ ուռոլոգի մոտ, նշանակել է Վեգարա, խմել եմ, բայց ոչ մի օգուտ: Հետազոտությունների արդյուքնում պարզվեց, որ ունեմ սնկային բորբոքում, ստացել եմ համապատասխան բուժում, բայց էրեկցիան չի վերականգնվել:Բարև Ձեզ հարգելի Բժիշկ Ներսիսյան, շատ, անչափ շատ, շնորհակալ կլինեմ Ձեզ, եթե պատասախանեք իմ այս հարցին: Ամուսինս 47 տարեկան է և գանգատվում է թույլ էրեկցիայից, իսկ օրգազմից անմիջապես 10 վայրկյան անց, այն միանգամից թուլանում է: Դա նորմա՞լ է արդյոք:Առնանդամի պրկման առաջացմանը մասնակցում են օրգանիզմի մի քանի համակարգեր և ենթակառույցներ՝ նյարդային, սիրտ-անոթային, ներզատական համակարգերը, առնանդամի փապարային մարմինները, շագանակագեղձը: Մի շարք հիվանդություններ՝ շաքարային դիաբետը, զարկերակային գերճնշումը, սրտային հիվանդությունները, քնի ապնոէն, հիպերպրոլակտինէմիան, հիպոգոնադիզմը, ինչպես նաև որոշ հակահիպերտենզիվ և հոգեմետ դեղեր թուլացնում են էրեկցիան: Առնանդամի թուլության ախտածագման մեջ մեծ դեր են խաղում նաև հոգեէմոցիոնալ գործոնները և հոգեախտաբանական վիճակները, մասնավորապես՝ դեպրեսիան, կախվածությունը, բնավորության շեշտվածությունները և անձնային խանգարումները:

Իզուր չէ, որ հասարակական պարսավանքի ենթարկելու ամենադաժան ձևը պարսավանքի սուբյեկտին ամոթանք տալն է։ Ամոթը, ինչպես նաև հզոր ուժգնության այլ հույզեր՝ ցասումը, սարսափը, ատելությունը, կորստի վիշտը, պատճառում են այն աստիճան ճնշող ու անտանելի զգացումներ, որ մենք չդիմանալով այդ տհաճ ապրումի ուժգնությանը, շատ հաճախ, հրաժարվում ենք զգալ այդ հույզերը կամ ոչ բավարար ենք դրանք ապրում՝ ճնշման գործադրմամբ դրանց հեռացնելով մեր գիտակցության տեսադաշտից։ Մինչդեռ այս հույզերի մերժումը կամ ոչ բավարար ապրումը կարող է քրոնիկական հոգնածության և մարդկանց հետ շփումներում ցրվածության, մոռացկոտության, ուժասպառության հանգեցնել, դառնալ գլխացավերի, մկանային և հոդային ցավերի պատճառ։ Ինչպե՞ս ուրեմն արժանապատվորեն կրել այս հույզերը ու հաղթահարել դրանք։Ամոթն, ինչպես գիտեք, սերտորեն կապված է սեռականի հետ, որովհետև սեռական դրսևորումներում մարդիկ մերկ են։ Մերկությունն անտանելի է բոլոր ինքնագիտակից մարդկանց համար։ Եդեմի պարտեզում ճաշակելով արգելված պտուղը՝ առաջին մարդն ինքնագիտակցության եկավ ու նկատեց իր մերկությունը, որը մինչ այդ չէր տեսնում։ Նա ծածկեց իր սեռական օրգաններն ամոթից։ Նա չդիմացավ իր մարմնի պառակտմանը, կիսատությանը ու դա նրան անտանելի թվաց այն աստիճան, որ նա ծածկեց իր խայտառակությունը։ Հասարակության առաջ բռնի ուժով մերկացնելը բոլոր ժամանակներում եղել է ստորացնելու ամենանվաստացուցիչ ձևը։ Ամոթի անհաղթահարելի զգացումն այդ պահին երկրի երեսից չքվելու, գետնի տակ մտնելու պահանջ է առաջացնում։ Հասկանալի է դառնում, թե ինչու այդքան շատ են մեզ շրջապատող անամոթ մարդիկ, մարդիկ, ովքեր ոչ թե ամոթ չունեն, այլ մերժում են իրենց ամոթը։